Ansambl narodnih igara i pesama Srbije “Kolo”
“Kolo”, ansambl narodnih igara i pesama Srbije, osnovan 15. V. 1948. u Beogradu (naziv “Kolo” dobio 1953.), sastavljen je od profesionalnih igrača i muzičara. Svoj zadatak, umetnički interpretirati nekad jugoslovenske, a danas uglavnom srpske narodne igre u zemlji i inostranstvu, ansambl vrlo uspešno ostvaruje na brojnim koncertima u Srbiji i u mnogim gradovima svih kontinenata. To mu je donelo svetski ugled, mnogobrojna priznanja i nagrade, među kojima su 3 prve nagrade na svetskom takmičenju u Llangollenu (Velika Britanija, 1951), Orden za zasluge za narod sa zlatnom zvezom (1968), Nagradu za najbolje muzičko-scensko ostvarenje u Beogradu (1978), Vukovu nagradu (1979) i dr.
Danas je ansambl “Kolo” jedina ustanova u Srbiji u oblasti scensko-muzičkih djelatnosti koja čuva, neguje i prezentuje tradicionalnu umetnost kroz igru, pesmu, muziku i običaje.
Osnivač, prvi direktor, umetnički rukovodilac i najplodniji koreograf bila je, od 1948. do 1965. Olga Skovran, a nju su nasledili 1966-1969. Dobrivoje Putnik, Dragomir Vuković od 1970. …, sve do današnjeg direktora Vladimira Dekića.
Među saradnicima istakli su se ugledni kompozitori Krešimir Baranović, Ljubomir Bošnjaković, Stevan Hristić, Mihovil Logar, Stanojlo Rajičić, Josip Slavenski, Mihailo Vukdragović, Milenko Živković i dr., a među koreografima Milica Ilijin, Ivan Ivančan, Iko Otrin, Mira Sanjina, A. Žic i dr.
Od osnivanja do danas ansambl “Kolo” istrajao je u nastojanju da narodnu igru podigne na nivo visoke umetničke interpretacije. Programi ansambla Kolo u mnogome predstavljaju uzor, model scenskog etnoprikazivanja, objedinjujući osnovne vrednosti tradicionalne kulture. U radi se uvek polazilo od autentičnog stvaralaštva i izdvajalo se ono što je srž i jezgro narodne umjetnosti. Dela se obrađuju uz punu odgovornost prema narodnom stvaraocu i prilagođavaju scenskim uslovima.
“Kolo” ima 80 zaposlenih s umetničkim korpusom koji čini 65 umetnika-izvođača. U 55 godina rada repertoar ansambla Kolo obuhvatio je više od 120 koreografija, dok danas repertoar “Kola” obuhvata preko 40 koreografskih dela svih etnokoreoloških oblasti Srbije i Crne Gore, kao i oblasti s područja bivše Jugoslavije u kojima živi ili je živeo srpski živalj (npr. Ciganska igra iz Vojvodine, Čobansko nadigravanje – trojno, Igre iz Kninske krajine, Igre iz Podgrmečja, Igre sa Stare planine, Splet igara iz Srbije, Srpske igre iz Prizrena, Svadbeni običaji iz sela Koretište, Šta se sjaji u Jovinom dvoru, Vesele šopske igre, …).
Repertoar obuhvata:
- posebne, tj. namenske programe
- programe tradicionalne muzike i pesama
- program starogradskih igara i pesama
- programe etnoteatra
- scensko-muzičke programe
- koreorevije
Ansambl “Kolo” predstavlja i pokretni muzej. Oko 2.000 originalnih kostima neprocenjive vrednosti, od kojih pojedini datiraju iz 19. veka, predstavljaju nacionalno blago.
Godine 2003. koncertima u zemlji i 20-odnevnim gostovanjem u Australiji (četvrtom po redu) obeležena je jubilarna, 55. umetnička sezona (9 koncerata u Adeleidu, Kanberi, Melburnu i Sidneju- u Sidnejskoj operi). Te godine ustanovljena je i “Nagrada za životno delo Ansambla Kolo”. Prvi dobitnik te nagrade bila je živa legenda “Kola”, gospođa Živka Đurić. Ona je u “Kolo” došla 1949. godine i krupnim se slovima upisala u stranice bogate umetničke tradicije Ansambla. Bila je solista-igrač i solista-pevač, prva Srpkinja s prostora bivše Jugoslavije koja je pevala na engleskoj televiziji BBC. U svojoj bogatoj karijeri izvela je više od 2.500 koncerata. Godine 1968. odlikovana je Ordenom zasluga za narod sa zlatnim vencem.